Chủ nghĩa tự do cánh hữu, còn được gọi là chủ nghĩa tư bản tự do hay chủ nghĩa tự do cánh hữu, là một triết lý chính trị ủng hộ mạnh mẽ sự can thiệp tối thiểu của nhà nước vào nền kinh tế và đời sống riêng tư của công dân. Nó nhấn mạnh đến quyền tự do cá nhân, quyền sở hữu tư nhân và chủ nghĩa tư bản thị trường tự do. Những người theo chủ nghĩa tự do cánh hữu tin rằng mỗi cá nhân có quyền sở hữu thành quả lao động của mình và vai trò của nhà nước nên được giới hạn trong việc bảo vệ các quyền này.
Nguồn gốc của chủ nghĩa tự do cánh hữu có thể bắt nguồn từ những ý tưởng tự do cổ điển của thời kỳ Khai sáng, đặc biệt là của John Locke và Adam Smith. Lý thuyết về quyền tự nhiên của Locke, trong đó khẳng định rằng các cá nhân có các quyền vốn có đối với cuộc sống, quyền tự do và tài sản, là nền tảng của tư tưởng chủ nghĩa tự do cánh hữu. Khái niệm của Smith về "bàn tay vô hình" của thị trường, trong đó lập luận rằng thị trường tự do dẫn đến kết quả hiệu quả, là một ảnh hưởng quan trọng khác.
Vào thế kỷ 20, chủ nghĩa tự do cánh hữu được phát triển hơn nữa bởi các nhà tư tưởng như Ludwig von Mises, Friedrich Hayek và Milton Friedman. Những nhà kinh tế học này, lần lượt liên kết với Trường phái Áo và Trường phái kinh tế Chicago, lập luận chống lại sự can thiệp của chính phủ vào nền kinh tế và ủng hộ những ưu điểm của thị trường tự do.
Thuật ngữ "tự do" lần đầu tiên được sử dụng theo nghĩa chính trị vào cuối thế kỷ 18 bởi William Belsham khi đề cập đến nguyên tắc chống cưỡng bức. Tuy nhiên, phải đến giữa thế kỷ 20, thuật ngữ này mới bắt đầu gắn liền với triết lý chính trị mà ngày nay chúng ta gọi là chủ nghĩa tự do cánh hữu. Sự thay đổi này xảy ra phần lớn ở Hoa Kỳ, nơi các ý tưởng tự do cổ điển ngày càng được phân biệt với chủ nghĩa tự do xã hội đã thống trị Đảng Dân chủ.
Vào nửa sau thế kỷ 20, chủ nghĩa tự do cánh hữu đã có được sức hút đáng kể ở Hoa Kỳ, đặc biệt là trong thời kỳ Reagan. Đảng Tự do, được thành lập năm 1971, đã trở thành đảng chính trị lớn thứ ba trong nước. Những ý tưởng theo chủ nghĩa tự do cánh hữu cũng đã ảnh hưởng đến các phong trào bảo thủ và tự do ở những nơi khác trên thế giới, bao gồm cả Châu Âu và Châu Mỹ Latinh.
Bất chấp sự phát triển của nó, chủ nghĩa tự do cánh hữu vẫn là một hệ tư tưởng gây tranh cãi. Các nhà phê bình cho rằng việc nhấn mạnh vào sự can thiệp tối thiểu của nhà nước có thể dẫn đến bất bình đẳng xã hội và bỏ bê hàng hóa công. Mặt khác, những người ủng hộ cho rằng đây là hệ thống đạo đức và hiệu quả nhất để thúc đẩy tự do cá nhân và thịnh vượng kinh tế.
Niềm tin chính trị của bạn giống với các vấn đề Right-Libertarianism như thế nào? Làm bài kiểm tra chính trị để tìm hiểu.
