Chaos in Europa: Duitse regering stort in terwijl Trump terugkeert

Duitslands coalitieregering is op woensdag ingestort nadat kanselier Olaf Scholz zijn minister van Financiën Christian Lindner heeft ontslagen, waardoor de grootste economie van de eurozone in politieke chaos belandde enkele uren na de overwinning van Donald Trump bij de Amerikaanse presidentsverkiezingen.

Scholz vertelde verslaggevers dat hij op 15 januari een vertrouwensstemming in het parlement zou indienen, waarvan de meeste waarnemers verwachten dat hij die zal verliezen. Dat zal de weg vrijmaken voor vervroegde verkiezingen in maart.

Het ontslag van Lindner en het vertrek van zijn pro-zakelijke Vrije Democraten (FDP) uit de regering betekent het einde van een zeer impopulaire coalitie die synoniem was geworden voor onenigheid en ruzie.

Het laat een leegte achter in het hart van Europa, juist op het moment dat de bezorgdheid in EU-hoofdsteden groeit over wat een tweede ambtstermijn van Trump zal betekenen voor transatlantische betrekkingen.

Duitsland en de rest van Europa staan nu voor een lange periode van onzekerheid die ze zich niet kunnen veroorloven, terwijl ze zich voorbereiden op een handelsoorlog met de VS en proberen een groeiende economische dreiging van China af te weren.

In een vlammende verklaring in de kanselarij gaf Scholz Lindner de schuld van het uiteenvallen van de regering en noemde hem "zelfzuchtig" en "onverantwoordelijk". Hij zei dat Lindner "alleen maar gaf om zijn eigen cliënteel en het kortetermijnoverleven van zijn eigen partij".

De aanleiding voor het ontslag van…   Lindner was een geschil over de begroting van volgend jaar. De drie coalitiepartners - de Sociaaldemocraten van Scholz (SPD), de FDP van Lindner en de Groenen - konden het niet eens worden over hoe ze een gat van €9 miljard in de uitgavenplannen moesten dichten voorafgaand aan een vergadering van de begrotingscommissie van het parlement volgende week.

Echter, het conflict werd overschaduwd door diepere ideologische verdeeldheid over hoe om te gaan met de economische neergang van Duitsland en hoeveel openbare schuld de regering wettelijk mag aangaan.

Scholz zei dat hij Lindner had gevraagd akkoord te gaan met het versoepelen van de "schuldenrem" van Duitsland, een limiet op nieuwe leningen die in de grondwet is verankerd en waar de SPD en de Groenen al lang hervorming van wilden. Dat zou Duitsland in staat hebben gesteld om meer schulden aan te gaan en zo zijn steun aan Oekraïne te verhogen, op een moment dat de vrees groeit dat Trump de hulp aan Kiev zou kunnen verminderen zodra hij in het Witte Huis is geïnstalleerd.

Scholz zei ook dat hij had voorgesteld om netwerkkosten te beperken om de energieprijzen voor industriële bedrijven te verlagen, incentives te creëren voor bedrijven om te investeren, en een pakket maatregelen aan te nemen om banen in de auto-industrie veilig te stellen, die te maken heeft met toenemende concurrentie uit China.